Sprawy karne / List żelazny
W dzisiejszych czasach, kiedy coraz więcej Polaków przebywa na emigracji, coraz większe znaczenie zyskuje trochę już zapomniana instytucja tzw. „listu żelaznego”. W dalszej części artykułu postaram się odpowiedzieć na pytania czym jest list żelazny, jakie są korzyści z jego stosowania i w jakich przypadkach można skorzystać z jego dobrodziejstwa.
List żelazny jest instytucją prawa karnego, która pozwala oskarżonemu na przebywanie na wolności aż do prawomocnego ukończenia postępowania karnego, jeżeli spełni przewidziane w ustawie warunki.
Zgodnie z art. 282 kodeksu postępowania karnego list żelazny zapewnia oskarżonemu pozostawanie na wolności aż do prawomocnego ukończenia postępowania, jeżeli oskarżony:
-
będzie się stawiał w oznaczonym terminie na wezwanie sądu, a w postępowaniu przygotowawczym - także na wezwanie prokuratora;
-
nie będzie się wydalał bez pozwolenia sądu z obranego miejsca pobytu w kraju;
-
nie będzie nakłaniał do fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób starał się utrudniać postępowanie karne.
Osoba wobec, której wydano list żelazny nie może zostać nie tylko tymczasowo aresztowana, ale również nie można jej pozbawić wolności w żadnej innej formie, np. nie może być zatrzymana celem przymusowego doprowadzenia.
Uwaga! List żelazny zapewnia oskarżonemu pozostawanie na wolności jedynie w związku z postępowaniem, w którym go wydano, zatem jego wydanie nie stoi na przeszkodzie aresztowaniu oskarżonego do innej sprawy.
Wobec kogo może być zastosowany list żelazny?
List żelazny może być zastosowany w ściśle określonych warunkach, tj.:
-
może zostać wydany jedynie wobec oskarżonego, tj. osoby wobec której został skierowany akt oskarżenia do sądu, natomiast nie zapadł wobec niej jeszcze prawomocny wyrok;
-
oskarżony musi przebywać za granicą;
-
oskarżony musi złożyć oświadczenie, że stawi się do sądu lub do prokuratora w oznaczonym terminie pod warunkiem odpowiadania z wolnej stopy.
Uwaga! List żelazny może być zastosowany jedynie wobec oskarżonego, tj. wobec osoby wobec której nie zapadł jeszcze prawomocny wyrok. Wobec osoby skazanej poszukiwanej celem wykonania kary list żelazny nie będzie miał zastosowania.
Gdzie złożyć wniosek o wydanie listu żelaznego?
Wniosek należy złożyć do właściwego miejscowo Sądu Okręgowego.
Czy list żelazny może zostać odwołany?
Tak – w razie nieusprawiedliwionego niestawienia się oskarżonego na wezwanie lub naruszenia innych warunków wydania listu właściwy miejscowo sąd okręgowy orzeka o odwołaniu listu żelaznego .
Uwaga! Na postanowienie o odwołaniu listu żelaznego przysługuje zażalenie, które składa się do Sądu Apelacyjnego za pośrednictwem Sądu Okręgowego, który orzekł o odwołaniu listu żelaznego.